Së fundmi, Gjykata Kushtetuese e Republikës së Shqipërisë ka pranuar pjesërisht kërkesën e Sindikatës së Punonjësve të Shërbimit Shëndetësor dhe ka shpallur antikushtetuese disa dispozita të ligjit nr. 123/2014 “Për Urdhrin e Mjekëve në Republikën e Shqipërisë”, si dhe të ndryshimeve përkatëse.

Çka parashikon ligji dhe çfarë vendosi Gjykata
Ligji nr. 123/2014 ka si qëllim të përcaktojë “rregullat e organizimit dhe të veprimtarisë së Urdhrit të Mjekëve dhe marrëdhëniet juridike të profesionistëve mjekësorë”.

Sipas nenit 2 të ligjit, ky ligj zbatohet për të gjithë mjekët që ushtrojnë profesionin në Republikën e Shqipërisë, pa dallim në sistemin publik apo privat.

Dispozita të veçanta të ligjit (p.sh. neni 8/a, i shtuar me Aktin Normativ nr. 2, datë 01.08.2024) parashikon që mjekët anëtarë të Urdhrit të Mjekëve, që ushtrojnë profesionin në një institucion publik shëndetësor, duhet të kërkojnë miratimin e institucionit publik për të punuar në sektor jopublik. Gjykata Kushtetuese ndërkohë vlerësoi se ky detyrim është i papajtueshëm me Kushtetutën, pasi kufizon në mënyrë disproporcionale të drejtën për punë dhe lirinë e veprimtarisë.

Gjithashtu, dispozitat ligjore që lejonin heqjen e përhershme të licencës për mjekun që shkel rregullat, ishin shpallur si antikushtetuese, pasi nuk janë të shoqëruara me kriter të qartë dhe përbëjnë shkelje të së drejtës për ushtrim profesional.

Pse kjo është e rëndësishme?
Mjekët tani janë në një pozicion më të sigurt ligjor për të ushtruar profesionin e tyre pa ndjenja presioni të padrejtë nga institucione të tjera.
Autonomia dhe liria e profesionit mjekësor forcohen, pasi institucionet publike nuk mund të vendosin shtershëm miratime që kufizojnë punën në sektorin privat pa argumente të qarta ligjore.
Sistemi shëndetësor fiton në mënyrë indirekte pasi profesionistët e shëndetësisë kanë më shumë mundësi për të kontribuar në mënyrë fleksibël, që mund të përkthehet në shërbim më të mirë për pacientët.
Çfarë vijon nga këtu?
Sindikata dhe Urdhri i Mjekëve kanë përpara detyrën të monitorojnë zbatimin e këtij vendimi nga Gjykata Kushtetuese dhe të sigurojnë që çdo praktikë institucionale të jetë në përputhje me të. Gjithashtu, është e rëndësishme që çdo ndryshim tjetër ligjor – sidomos në fushën e shëndetësisë – të bëhet me konsultim të palëve të interesuara, për të shmangur konfliktet e të drejtave dhe për të garantuar efikasitetin në zbatim.
Ky lajm përbën një moment historik për mjekët dhe për të gjithë profesionistët e shëndetësisë në Shqipëri. Zëri i tyre është dëgjuar dhe drejtësia ka marrë vendimin e saj.